SNOMED – Interview Freek van den Heuvel
Freek van den Heuvel is kindercardioloog bij het UMCG en adviseur Zorg-ICT. We spraken hem over de mogelijke betekenis van SNOMED voor zorgverleners.
“SNOMED kan dé lingua franca zijn voor zorgverleners”
Wat is het eerste waar jij aan denkt als je SNOMED hoort?
‘De toekomst. Een toekomst waarin SNOMED dé lingua franca kan zijn voor zorgverleners. SNOMED is dan de gemeenschappelijke taal, die het uitwisselen van informatie tussen zorgverleners en verschillende zorgsystemen mogelijk maakt. Bijvoorbeeld bij het verwijzen van een patiënt van de ene naar de andere zorgverlener. SNOMED helpt om informatie op eenduidige, gestandaardiseerde manier uit te wisselen.
We gebruiken als zorgverleners vaak synoniemen of een andere taal om hetzelfde aan te duiden. Wat de één pneumonie noemt, noemt de ander longontsteking. Daar kan een ICT-systeem moeilijk mee omgaan. Met behulp van SNOMED zijn deze twee begrippen aan elkaar te relateren. Hierdoor kan de ene zorgverlener de term “pneumonie” gebruiken en de andere “longontsteking.”’
Hoe helpt SNOMED de zorgverlener?
‘SNOMED helpt vooral mee onder de motorkap, bij het eenduidig vastleggen van wat er speelt bij de patiënt. SNOMED kan zo op den duur de zorgverlener helpen focussen op het daadwerkelijke verlenen van zorg, in plaats van op de administratieve taken. Bijvoorbeeld doordat een medisch dossier met behulp van SNOMED-gecodeerde gegevens, automatisch declaratiegegevens kan afleiden. Dit scheelt veel tijd. Hiervoor heb je bij voorkeur één taal nodig en dat zou SNOMED kunnen zijn. Er zijn natuurlijk ook andere stelsels, maar gelukkig kun je SNOMED in veel gevallen daaraan koppelen, zoals aan de ICD-10.’
Hoe kom jij als zorgverlener met SNOMED in aanraking?
‘Ik kom er niet direct mee in aanraking. Als je een probleem of diagnose van de patiënt vastlegt in de probleemlijst, dan gebruik je daarvoor vaak een diagnosethesaurus. Die termen zie je aan de voorkant in het medisch dossier, maar hieraan kan dan onder de motorkap een SNOMED-code gekoppeld zijn. Zodra je zorginformatie uitwisselt, is die SNOMED-code belangrijk. Die kan er namelijk voor zorgen dat een andere computer én andere zorgverleners de informatie op dezelfde manier begrijpen.’
Welke voordelen zie je?
‘Vooral betekenisvol gegevens delen. Als we allemaal dezelfde terminologie gebruiken, dan kun je dat voor meerdere doelen gebruiken. In SNOMED zitten overigens niet alleen termen, maar zit ook kennis over de onderlinge relaties tussen termen. Dit levert voordelen op voor bijvoorbeeld beslissingsondersteuning, AI en onderzoek.
Neem medicatieveiligheid. Medicatiefouten zijn nog steeds oorzaak van complicaties, ziekte of zelfs overlijden. Met gecodeerde gegevens, bijvoorbeeld via SNOMED, kan een link gelegd worden tussen wat er is vastgelegd over een patiënt en de voorgeschreven medicatie. Dat is belangrijk als je bepaalde medicatie bij bepaalde aandoeningen of situaties niet kunt gebruiken. De computer kan dan een waarschuwing geven bij zo’n contra-indicatie. Zo zijn er nog veel meer situaties, waarin je eenduidig vastgelegde informatie kunt gebruiken. Bijvoorbeeld voor wetenschappelijk onderzoek of kwaliteitsregistraties, die beide afhankelijk zijn van data van hoge kwaliteit. Die kun je niet goed uit vrije tekst halen, dat zul je uit eenduidig vastgelegde gegevens moeten halen. Ook daar ligt een rol voor SNOMED.’